Naučnici su 2024. godine, u prestižnom časopisu Scientific Reports, objavili rezultate koji pokazuju da su istražne bušotine u dolini Jadra već dovele do zagađenja poljoprivrednog zemljišta, podzemnih voda i reke Jadar. Analize su potvrdile prisustvo opasnih koncentracija teških metala, uključujući arsen, bor i litijum.

Istraživanje je pokazalo da bi planirana eksploatacija jadarita od strane kompanije Rio Tinto Corporation dovela do industrijske prerade rude litijuma u velikim razmerama, što bi bio jedinstven primer eksploatacije litijuma u gusto naseljenom i poljoprivrednom području. Kompanija tvrdi da će rudarenje biti u skladu sa ekološkim standardima i da će ležišta u dolini Jadra zadovoljiti 90% evropskih potreba za litijumom.

Glavni nalazi istraživanja:

1. Već prisutno zagađenje:

• Istražne bušotine su dovele do curenja rudničke vode sa visokim sadržajem bora, što je uzrokovalo zagađenje zemljišta i sušenje useva.

• U reci Jadar su utvrđene znatno povišene koncentracije bora, arsena i litijuma u poređenju sa uzvodnim delovima toka.

• Čak i nakon sanacije bušotina, uzorci zemljišta pokazuju ponovno prekoračenje graničnih vrednosti teških metala, sa ekološkim posledicama po površinske i podzemne vode.

2. Posledice za životnu sredinu:

Otvaranje rudnika dodatno bi pogoršalo stanje zbog ogromnih količina otpadnih voda, jalovine, aerozagađenja i svetlosnog zagađenja. Ove promene bi nepovratno uništile lokalni ekosistem i ugrozile vodne resurse.

3. Rizici za lokalne zajednice:

Pored zagađenja, rudnik bi predstavljao rizik po zdravlje stanovništva zbog izloženosti toksičnim materijama, buci i prašini. Kontaminacija izvora vode i gubitak obradivog zemljišta mogli bi ozbiljno ugroziti opstanak lokalnih zajednica.

---

Više o ovoj temi:

Studija objavljena u Scientific Reports (pdf)

Litijum: Stručnjaci govore. GOST dr Vera Dondur, profesor univerziteta u penziji

Rio Tinto zagađuje i bez rudnika

Rio tinto – istražne bušotine

RIO TINTO: Čime se sve trujemo u Srbiji

Kako se vraća Rio Tinto

Nepoverenje prema Rio Tintu, imaju lošu reputaciju u svim zemljama

Doktor Sanja Sakan naučni savetnik u borbi protiv Rio Tinta

RIO TINTO: Geološka istraživanja, bušotine, zagađenje